کاخ دلمه باغچه استانبول

کاخ دلمه باغچه استانبول

کاخ دلمه باغچه ( انگلیسی: Dolmabahçe Palace، ترکی: Dolmabahçe Sarayı )، در امتداد ساحل اروپایی تنگه ی بسفر قرار دارد. در ابتدا، در این مکان خلیج کم عمقی وجود داشت که ناوگان عثمانی در آن لنگر می انداخت. بعد از قرن 17 ساحل خاکریزی شد و به باغی زیبا با چندین عمارت به نام مجتمع کاخ آبکنار بشیکتاش تبدیل گشت که در آن سلطان استراحت کرده و از مناظر لذت میبرد. دلمه باغچه در ترکی به معنی "باغ پر شده" میباشد. در سال 1843 سلطان عبدالمجید اول دستور ساخت یک کاخ جدید و از بین بردن ساختمان های قدیمی را داد و معماران سلطنتی، گارابت و نیکوگس بالیان، کار ساخت بنا را در سال 1856 تمام کردند. پس از درگذشت عبدالمجید، جانشین او از دلمه باغچه به عنوان کاخ ثانوی استفاده میکرد؛ دلمه باغچه به اقامتگاه زمستانی تبدیل شد در حالیکه کاخ بیلربی اقامتگاه تابستانی بود. پس از سلطنت دو سلطان، خانواده ی امپراتوری با سلطان محمد پنجم به دلمه باغچه نقل مکان کرده و تا زمان اعلان جمهوری در پایان جنگ آزادی در آنجا ماندند. پارلمان تصمیم گرفت از دلمه باغچه به عنوان کاخ ریاست جمهوری استفاده کند و بنابراین زمانی که آتاتورک به استانبول می آمد در این مکان اقامت میکرد و مهمانان خارجی را به حضور می پذیرفت. آتاتورک در تاریخ 10 نوامبر 1938 در کاخ درگذشت و بعدها در سال 1952 دلمه باغچه به موزه تبدیل شد.

علاقمندان سفر به شهر استانبول میتوانند با مراجعه به وبسایت گلفام سفر وارد قسمت تور استانبول شده و تور مورد نظر خود را رزرو نمایندو 

کاخ دلمه باغچه با داشتن بیش از 110000 متر مربع بنا در 250000 متر مربع زمین، قلعه ای چشمگیر بر تنگه ی بسفر است. کاخ از سه بخش اصلی تشکیل شده: آپارتمان های اداری ( Selamlik یا  Mabeyn-i Hümayun)، سرسرای تشریفات ( Muayede Salonu ) و حرمسرای امپراتوری ( Harem-i Hümayun ). سرسرای تشریفات مجلل بین دو بخش دیگر، در مکانی که سلطان مهمانان مهم و سیاستمداران خارجی را به حضور میپذیرفت، ساخته شد. به غیر از کاخ اصلی، چندین ساختمان دیگر نیز در مجتمع قرار گرفته اند: آشپزخانه های سلطنتی، اتاق های ولیعهد ( Veliaht Dairesi )، پادگان، اصطبل ها، داروخانه، آسیاب آرد، مرغداری ( Kusluk )، تولیدی شیشه، ریخته گری، گیاه خانه ( Fidelik )، گلخانه، کارگاه فرش، برج ساعت و غیره. با گذر سال ها، برخی از ساختمان های کوچکتر تخریب یا ویران شدند. دسترسی به باغ اصلی بخش اداری از طریق دو دروازه ی عظیم ( امروزه، تنها یکی از آنها باز است ) امکان پذیر است؛ دروازه ی خزانه ( Hazine Kapisi ) و دروازه ی امپراتوری ( Saltanat Kapisi ).

آپارتمان های اداری کاخ دلمه باغچه

آپارتمان های اداری از لحاظ عملکرد و شکوه، مهمترین بخش عمارت هستند. در ورودی این بخش یک سرسرای بزرگ، یک راه پله ی کریستالی ( نرده ی پلکان ) و عناصر تزئینی دیگری برای تحت تاثیر قرار دادن بازدید کننده ها وجود دارند. دیگر قسمت های تاثیرگذار بخش اداری از این قرارند: چند سرسرای تزئین شده با فرش های هرکه واقع در طبقه ی بالا، لوسترها و شومینه های کریستالی و یک حمام سلطنتی زیبا که با رخام گچی مصری تزئین شده است.

سرسرای تشریفات کاخ دلمه باغچه

سرسرای تشریفات با داشتن بیشتر از 2000 متر مربع مساحت و سقفی با ارتفاع 36 متر، تالار مربعی بزرگ با ابعادی عظیم است. این سرسرا با یک فرش هرکه بزرگ و یک لوستر کریستالی 4/5 تنی که هدیه ی ملکه ویکتوریا است، تزئین شده است. گالری های طبقات بالایی توسط سفیران خارجی ای که به مراسم مذهبی دعوت میشدند مورد استفاده قرار میگرفت، همچنین در مناسبت های خاص از گالری ها به عنوان جایگاه ارکستر استفاده میشد. زنان اجازه ی حضور در این مراسم را نداشتند، بنابراین، بانوان از پنجره های راهروی طویلی که بخش اداری را به حرمسرا متصل میکرد و بالای سرسرای تشریفات قرار داشت نظاره گر مراسم میشدند. هوای گرمی که از سیستم گرمایشی پایین 56 ستون مرتفع وزیده میشد در زمستان سرسرا را گرم میکرد؛ حدودا سه روز طول میکشید که سرسرا قبل از هر مراسمی به خوبی گرم شود. 

حرمسرای امپراتوری کاخ دلمه باغچه

حرمسرا توسط راهروی طویلی به بخش اداری متصل میشد. برای اطمینان از اینکه هیچکس از این راهرو عبور نمیکند، همواره نگهبانانی از آن محافظت میکردند. ورود هر مردی جز شخص سلطان و خواجه های پیشخدمت به حرمسرا کاملا ممنوع بود. بخش حرمسرا از چندین اتاق، حمام و سرسرا تشکیل شده است. سوئیت های سلطان، اقامتگاه ملکه ی مادر ( والده سلطان )، اتاق های همسران صاحب منصبان، اتاق های سوگلی ها ( Gözde ) و صیغه ها ( Cariye ) و چند اتاق مخصوص آموزش فرزندان کوچک سلطان در حرمسرا واقع شده اند. کاخ ولیعهد دقیقا در کنار حرمسرا قرار دارد.

دلمه باغچه بر فراز دو طبقه ی بالای یک زیرزمین قرار گرفته است. سنگ های محلی و مقداری مرمر در دیوارهای خارجی، آجر در دیوارهای داخلی و چوب پارکت روی زمین ها به کار رفته اند. کاخ طراحی ای اروپایی به سبک نئوباروک – سبک سنتی متداول عثمانی در اواسط قرن 19 – دارد. به غیر از پلان کاخ ( پلان سنتی متقارن خانه های ترکی ) و قالیچه های ترکی، حتی اثاثیه ی داخلی کاخ نیز به سبک متداول غربی هستند. الکتریسیته و سیستم گرمایش مرکزی در حدود سال 1910 در کاخ به کار رفتند. کاخ 285 اتاق، 46 سرسرای پذیرش، 6 حمام ترکی و 68 سرویس بهداشتی دارد. بیش از 600 نقاشی رنگ روغن در عمارت وجود دارند. دقیقا بیرون کاخ، مسجد دلمه باغچه ( مسجد بزمی عالم والده سلطان) همزمان با ساخت کاخ و برج ساعت کمی بعد از ساخت کاخ، بنا نهاده شدند. 

اتاق های کاخ دلمه باغچه:

سرسرای مدخل ( Medhal ) کاخ دلمه باغچه

بازدید از کاخ دلمه باغچه از سرسرای مدخل آغاز میشود. اتاق های سرسرا مشرف به دریا و خشکی هستند. اتاق های مشرف به دریا مختص مقامات عثمانی، وزیر اعظم و دیگر وزرای کشور بودند در حالیکه اتاق های مشرف به خشکی توسط دیگر مدیران کاخ و کشور از جمله مارشال کاخ، شیخ الاسلام ( Şeyhülislam )، اعضای مجلس نمایندگان ( Meclis-i Mebusan ) و سنا ( Meclis-i Ayan ) استفاده میشدند.

مهمانان در این سرسرا منتظر میماندند و در زمان معین توسط مامور تشریفات کاخ به داخل راهنمایی میشدند. در هنگام ورود به مدخل در دو طرف اتاق میزهای مرصع کاری شده ای مشاهده میشوند که روی آن ها مونوگرام سلطان عبدالمجید نقش شده است. مونوگرام سلطنتی سلطان بر روی شومینه نیز حک شده است. لوستر انگلیسی آویزان شده در وسط این اتاق 60 شاخه دارد. پارچه های هرکه ای که در روکش اثاثیه و والون ها به کار رفته اند به رنگ سلطنتی قرمز میباشند.

اتاق های دبیرخانه کاخ دلمه باغچه

دومین اتاق بعد از مدخل در سمت راست "سرسرای کارمندان" است که به آن "اتاق کاشی کاری شده" نیز میگویند. بزرگترین نقاشی کلکسیون کاخ، نمایشی از صفوف سوره ( Surre Procession ) اثر استفانو اوسی ( Stefano Ussi )، بر دیوار چپ این سرسرا آویزان شده است. کلمه ی "سوره" برای اشاره به کاروانهایی به کار میرفت که در ماه مذهبی رجب، کمک های مالی جهت نگهداری و تزئین کعبه و تامین کمک مالی برای جمعیت محلی حجاز را از استانبول به مکه با خود حمل میکردند.

روی دیوار سمت راست نقاشی امضا شده ای از رودلف ارنست قرار داده شده است که آتش سوزی تئاتر شهری پاریس را به تصویر کشیده و نقاشی دیگری از یک دختر روستایی هلندی، اثر دلاندره، نیز بر روی این دیوار نصب شده است. در این اتاق که با اثاثیه ی به سبک فرانسوی آراسته شده، گلدان های ارزشمند پورسلینی نیز وجود دارند.

اتاق آتاتورک کاخ دلمه باغچه

مصطفی کمال آتاتورک واپسین روز های عمرش را در کاخ دلمه باغچه سپری کرد. او در روز 10 نوامبر 1938 در ساعت 09:05 صبح، در اتاقی واقع در بخش حرمسرای کاخ در گذشت. پس از مرگ او تمام ساعت های کاخ روی ساعت 09:05 تنظیم و متوقف شدند. با این وجود به تازگی ساعت های بیرون اتاق به وقت درست ترکیه تنظیم شده اند اما ساعت واقع در اتاقی که آتاتورک در آن وفات یافت هنوز 09:05 را نشان میدهد.

علاقمندان به سفر میتوانند به وب سایت ​آژانس مسافرتی گلفام سفر مراجعه نموده و تور مورد نظر خود  را رزرو نمایند.